Skutki uboczne zażywania leków
Czytając ulotkę zawartą do każdego leku, możemy zapoznać się z listą działań niepożądanych i skutków ubocznych. Występują one, gdy niewłaściwie stosujemy się do kuracji, substancja nie współgra z naszym organizmem lub gdy nadużywamy leku. Efekty mogą być niewielkie, ale także zagrażać naszemu życiu. Negatywne skutki różnią się w zależności od osoby przyjmującej daną substancję i jej indywidualnych cech - ogólnego stanu zdrowia, stanu choroby, wieku, masy ciała i płci. Jakie są skutki uboczne zażywania leków i co należy z nimi zrobić?
Skutki uboczne zażywania leków - skąd się biorą?
Skutki uboczne zażywania leków to zwykle efekt nieświadomości. Często robimy to bez zastanowienia, pozornie uspokojeni ogólną dostępnością danego preparatu lub faktem, że został on przepisany przez lekarza. Dlatego zawsze należy brać leki zgodnie z przeznaczeniem, w zalecanych dawkach i zgodnie z instrukcjami w ulotce. Działanie niepożądane, wynikające z przyjęcia leku, możemy rozumieć jako problem medyczny podczas styku pacjenta z danym lekiem oraz wynikających z niego komplikacji.
Jakie są przyczyny występowania i skutki uboczne leków?
Każdy lek może mieć niekorzystny wpływ, bez względu na to, czy jest to lek na receptę, lek dostępny bez recepty (OTC), terapia alternatywna, ziołowa lub uzupełniająca, czy suplement diety. Aby dany preparat został zatwierdzony przez odpowiednie organy, producent leku musi wymienić wszystkie znane działania niepożądane i określić właściwe postępowanie w ich przypadku. Działania niepożądane należy zgłaszać i obejmować odpowiednimi badaniami, których wnioski zamieszczane są w ulotkach dostępnych w opakowaniach leków. Skutki uboczne zażywania leków i ich przyczyny to najczęściej:
- indywidualna reakcja na składnik leku,
- lek, który niszczy chore komórki, a przy okazji te zdrowe,
- interakcje między lekami.
Niektóre typowe przykłady łagodnych działań niepożądanych związanych z lekami obejmują:
- zaparcie,
- wysypkę skórną lub zapalenie skóry,
- biegunkę, nudności,
- zawroty głowy, bóle głowy, gorączkę,
- bezsenność lub senność,
- suchość w ustach.
Przykłady poważniejszych skutków obejmują:
- myśli samobójcze,
- arytmię,
- krwotoki,
- nowotwory.
Interakcja między substancjami - poważny problem
Interakcja z lekiem ma miejsce, gdy inna substancja, związek lub lek wpływa na aktywność danego leku. Może to być na przykład jedzenie, witamina lub suplement. Druga substancja może nasilać lub zmniejszać działanie leku. Czasami może wywoływać nieprzewidziane reakcje, np. alergię jako najłagodniejszą formę takiego przypadku. Przykładem jest zażycie dwóch leków rozrzedzających krew, co razem daje zwiększone ryzyko krwawienia i zasinienia. Działanie leku może być również zmienione przez pożywienie lub napój, którym popijamy dawkę preparatu. W nieodpowiednim środowisku leki mogą wykazywać odwrotne działanie (np. zwiększenie cholesterolu zamiast jego zmniejszenie lub wzrost pobudliwości zamiast uspokojenia). Dlatego tak ważne w razie wątpliwości jest uzgodnienie prawidłowego działania z lekarzem lub farmaceutą w przypadku leków dostępnych bez recepty.